Çocuklara Kitap Okumayı Sevdirmenin Yolları, Kitap Okutmanın Yolları kişinin çocukluğunda kazandığı davranıştır. Çocuğun bu davranışı alışkanlık haline getirebilmesi ve severek kitap okuması için öncelik olarak ebeveynlerin örnek olması gerekir. Çocuklar doğru yada yanlış davranışları duyarak değil görerek öğrenirler.
Çocuklara Kitap Okumayı Sevdirmenin Yolları, Kitap Okutmanın Yolları
Günümüz yaşam şartlarında öğrenmek, eğlenmek çocuklar için dahi teknolojik aletlerle karşılanmaktadır. Bu davranışları biz büyüklerinden görerek öğrenir ve davranış haline getirirler.
Araştırmalar gösteriyor ki günlük kitap okumayı alışkanlık haline getirmiş, okumayı seven çocuklar; diğer çocuklara nazaran öğrenmeye daha açık, dil becerileri gelişmiş, kelime hazneleri daha geniş, meraklı, dinleme kabiliyetleri gelişmiş, öğrenme arzusunda artış görülmüş, daha girişken, daha doyumlu, daha enerjik ve daha mutlular. Teknolojiye daha yakın olan çocuklar ise doyumsuz, mutsuz, kendilerini iyi ifade edemeyen ve sosyal ortamlarda kenarda kalan içine kapanık sessiz çocuklardır. Onları hayata kazandırmak öğrenme ve merak pencerelerini açmak ebeveynlerin görevidir.
Çocuklara kitap okumayı sevdirmenin yolu en başından yolculuğa kitapla başlamaktır. Yeni doğan bir bebeğe bile kitap okuyarak, anlamasa da seslerle ve kelimelerle tanışma fırsatı verilir. Oyun dönemlerinden itibaren ilgi duydukları oyuncağa benzetircesine masallar anlatmak ya da kitaptan okuyor gibi ilgisini çekecek ses tonuyla canlandırmak, eğlenerek öğretmek ve sevdirmek başta izlenecek yöntemlerdir. Diğer taraftan ebeveynlerin elinde her gün gördüğü telefon değil de kitap olursa doğal hayatın bu olduğuna kanaat getirecek ve bu şekilde gözlemlediği doğru davranışı uygulayacaktır.
Çocuklara Kitap Okuma Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır?
“Çocuklara Kitap Okutmayı Sevdirmenin Yolları” başlığımızda yola nasıl başlamamız gerektiği hakkında temele dayalı yapılması gerekenlerle giriş yaptık. Şimdiki başlığımız bu konun devamını içerecek ve genel anlamda “Çocuklara Kitap Okuma Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır?” sorusunun cevabını yapılabilecek çözüm önerileriyle maddeler halinde işleyelim.
Ev Kütüphanesine Sahip Olmak: Evinizde yaratacağınız, dünyalara açılan küçük kütüphane köşenizle çocuğun ilgisini çekebilir, kendiniz için dizayn ettiğiniz raflara bir rafta çocuğuz için raf ekleyebilirsiniz. Çocuğun ilgisini çeken renkler ve mutluluk duyduğu, sevdiği karakterleri veya çizgi filmleri konu alan kitaplarla eğlenceli dünyaya adım atabilirsiniz. Bu raf birlikte seçtiğiniz, birlikte aldığınız kitaplardan oluşmalı ve kitapların sıralamasına çocuk kendi karar vermeli. Ebeveynin çocuğuyla geçireceği kaliteli zamanlardan biri olmalı.
Okuma Zamanı Belirlemek: Her gün tüm aile üyelerinin katılabileceği bir zaman belirlenmeli ve tüm aile üyeleri ne işi olursa olsun bırakmalı o saatte birlikte kitap okumalı. Sessiz, sakin ve dikkat dağıtacak objelerin olmadı bir oda tercih edilmeli. Herkesin kitap okuduğu , rahat ettiği koltuk kendine rezerve olmalı ki kitap okuma zamanında ebeveynler ” Herkes yerine, yeni dünyaları keşfetme zamanı! ” diyerek de alışkanlığa eğlence katabilmeli. Belirlenen zaman herkes için sabırsızlıkla beklenen mutluluk anına dönüşebilmeli.
Edinilen Bilgileri Aktarma Fırsatı Sağlamak: Çocuklara kitap okuma alışkanlığını kazandırabilmek için, okuduğu kitaptan edindiği bilgileri aktarma fırsatı sağlamak çocuğa heyecan, dil gelişimi ve öz güven kazandıracaktır. Akrabalarına, arkadaşlarına ve ya ebeveynlerine okuduğu kitabı anlatması, anlatımından sonra desteklenmesi, bize kazandırdığı bilgi için teşekkür edilmesi öğrenme arzusunu arttıracaktır.
Gezi Yerlerine Eklemeler Yapmak: Hafta sonu, ara tatil, yaz tatili dendiğinde aile içinde planlamalar yapılır. Tatilimizde şuraya gidelim, buraya gidelim planlarına kütüphane, kitapçı veya kitap fuarları eklenmeli. Çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için kitap kokusunu yoğun alacağı yerlere götürülmeli. Değeri yaşatarak hissettirilmeli. Sayfalara dokunması, içeriğine bakması için örnek olunmalı.
Aile Sohbetlerini Arttırmak: Aile iletişimini ve bağını arttıran sohbetlere yenileri eklenmeli. Bu sohbetlerde en çok okur yazar kişilerin okumaya bağlılığı, kazanımları, tutkuları ve insanlığa kazandırdıkları aktarılmalı.
Model Olmak: Çocuklar duyduklarını değil gördüklerini öğrenip taklit ettikleri için mutlaka ebeveynleri olarak kitap okunmalı. Kendi okuduğunuz kitaplar üzerinden diğer yetişkinlerle sohbet ederken çocuğun bulunduğu ortam tercih edilmeli.
Hediye Seçiminde Rol Model Olmak: Doğum günü, evlilik yıl dönümü, …vb. özel günlerde eşinize yada arkadaşlarınıza hediye olarak kitapları tercih ederek rol model olunmalı. Hediye kitap alırken, değerinden bahsedilmeli ve çocuktan seçim konusunda fikir istenmeli. Kitabın bu hayattaki en kıymetli hediye olduğu mesajı verilmeli. Çocuğunuzda arkadaşına hediye alacağında seçenekler arasına kitap mutlaka fikir olarak sunulmalı.
Seviyesine Uygun Kitaplar Seçmek: Çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmanın en önemli faktörlerinden biri sıkılmadan okuyacağı, zevk alacağı, eğleneceği ve yaşına, seviyesine uygun kitaplar tercih etmektir. Anlayan ve dönemine uygun kitaplar merak uyandıracağı için devamlılığı sağlayacaktır.
Zorlama,Kıyaslama ve Baskıdan Kaçınmak: Kitap okuma alışkanlığını kazandırma da zorlama ve baskı yönteminden kaçınılmalı. Baskı ve arkadaşlarıyla kıyaslama çocuğa kitap okuma alışkanlığı kazandırmanın dışında kin, kıskançlık,.. vb. kötü duygulara yönlendirir.
Eğer verdiğiniz tüm çabalara rağmen çocuğun kitap okuma alışkanlığı kazanmadığını düşünüyorsanız, soğutmak yerine problemi bulmak adına uzman yada oyun terapisinden destek alınabilir. Uzmanlar hızlı okuma kurslarının da okuma alışkanlığı kazanmada etkili olduğunu söylüyor.
çocuklara kitap okutmayı sevdirmenin yolları
Kitap Okuma Nasıl Eğlenceli Hale Getirilir?
Çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmak, kitapları sevdirmek zaman alsa da kazandırılamayacak bir alışkanlık değildir. Yukarıda belirttiğimiz kitap okuma alışkanlığı kazandırma yollarının yanı sıra eğlence katarak kitapları sevdirebiliriz. Peki “Kitap Okuma Nasıl Eğlenceli Hale Getirilir?”….
- Evdeki büyük okuma yazma bilen kardeşin küçük kardeşe kitap okuması birlikte vakit geçirmelerinin yanı sıra resimleri inceleyerek, belki de sayfaları ben yada sen açacaksın tartışmalarıyla eğlenceli hale getirilebilir.
- İzledikleri çizgi filmlerin kitaplarını hediye almak “ben bunu biliyorum” cümlesi ve tekrar yoluyla eğlenceli hale gelir.
- Ailece okunan kitabın yarıda kapatılması ve hayal dünyası eklenerek hikayenin tamamlanması,
- Ebeveynin çocuğa kitap okuma esnasın da canlandırma yaparak, heyecan, tiyatro ve ses tonunda değişimlerle ortamı coşturması. Aynı taklitleri çocuktan istemesi,
- Evde bulunan atık malzemelerle, yazar edasında kitap çıkarma telaşı,
- Oyunlara; kütüphane, kitapçı, kitap fuarı ve yazarlık hikayelerini dahil ederek eğlenceye dönüştürmek,
- Açık havada kitapta bahsedilen olay, yer ve kişi benzetmeleriyle oyuna çevirmek,
- 3 boyutlu eğlenceli kitaplarla tanıştırmak,
- Farklı dillerde yazılmış kitaplarla tanıştırarak okuyamadığınızı gösteren komik ve yanlış okuma tarzıyla “ben okuyamadım mı şimdi, alda sen oku bakalım, birazda ben güleyim” ifadeleriyle, kitapları eğlencenin merkezine almak,
- Okuduğunuz her sayfaya bir sticer yapıştırmak yada kendinden anı kalacak küçük bir resim yapmak,
- Çocuğu en sevdiği kitapla harika bir fotoğrafta birleştirmek,
- Kitap okuma tamamladıktan sonra kardeşler arsında yada ebeveynlerle soru yarışması düzenlemek,
- Küçük rakamlarla para biriktirerek kitap almak,
- Kitap biriktirmek ve elinizde bulunan kitapları not etmek,
- Her kitaba uygun, kitabı yansıttığı düşünülen müzikle arkadaş olduklarını var saymak..vb.
Kitap okumayı eğlenceli hale getirecek yöntemlerdendir.
Çocuğuma Nasıl Kitap Okumayı Sevdiririm?
Günümüzde çocukları ekranlardan uzaklaştırmak ve kitaplara yönlendirmek her zamankinden daha zor hale geldi. Ancak okuma alışkanlığı kazanan çocuklar, hem akademik başarıda hem de hayal gücü ve dil gelişiminde büyük avantaj sağlar. Peki bir çocuğa kitap okumayı nasıl sevdirebiliriz? İşte işe yarayan yöntemler ve ebeveynler için altın öneriler.
Erken Yaşta Başlayın
Kitap sevgisi, doğduğu andan itibaren çocuğun hayatına girmelidir. Bebeklik döneminden itibaren renkli, dokulu, sesli kitaplar ile tanışan çocuklar, kitapları eğlenceli bir obje olarak görmeye başlar. Her gün kısa süreli bile olsa birlikte kitap okumak, bu alışkanlığı kalıcı hale getirir.
Kitapları Oyun Haline Getirin
Kitap okumayı sadece “bir görev” gibi göstermek yerine, onu eğlenceli bir oyuna dönüştürün. Ses tonunuzu değiştirin, karakterlere farklı sesler verin, çocuğunuzla birlikte kitapta geçen olaylar üzerine sohbet edin. Hatta hikâyeyi birlikte canlandırarak oynayın. Bu, onun ilgisini canlı tutar.
Doğru Kitabı Seçin
Her çocuğun ilgisini çeken konu farklıdır. Bazıları hayvanları, bazıları uzayı, bazıları da macera hikâyelerini sever. Çocuğunuzun ilgi alanını gözlemleyerek ona uygun kitaplar seçmeniz, kitapla bağ kurmasını kolaylaştırır. Zorlayıcı veya yaşına uygun olmayan kitaplar ilgisini kaybetmesine neden olabilir.
Kitap Okuyan Rol Model Olun
Çocuklar en çok ebeveynlerini örnek alır. Siz elinize sık sık kitap alıyor, kendi kitaplarınızı okuyorsanız çocuğunuz da bunu gözlemler. Kitap okuma alışkanlığı ev içinde doğal bir davranış gibi görünürse, çocuk da bu alışkanlığı benimsemeye daha istekli olur.
Kitapları Erişilebilir Hale Getirin
Evde kolayca ulaşabileceği bir kitaplık ya da kitap köşesi oluşturun. Kitapları onun boyuna uygun bir rafa koyun. Rengârenk kapaklı kitaplar dikkatini çeker. Kitaplara ne kadar kolay ulaşırsa, ilgisi o kadar artar.
Kitap Seçimini Ona Bırakın
Zaman zaman kitapçıya ya da kütüphaneye giderek, çocuğunuzun kendi kitabını seçmesine izin verin. Bu, ona değerli olduğunu hissettirir ve kitapla duygusal bir bağ kurmasını sağlar. Seçim yapmak, okuma isteğini artıran önemli bir adımdır.
Okuma Rutinleri Oluşturun
Her gün belirli bir saatte kitap okumak (örneğin uyumadan önce) çocuğun zihninde bu eylemi bir alışkanlık haline getirir. Uyku öncesi sessiz ve huzurlu bir okuma saati, hem kitapla bağı kuvvetlendirir hem de çocuğun rahatlamasını sağlar.
Sabırlı ve Teşvik Edici Olun
Çocuğun hemen kitaplara bağlanmasını beklemek yerine, küçük adımlarla ilerlemesine izin verin. Okuduğu kitapları takdir edin, kitap hakkında konuşun, okudukça gelişimini fark ettirin. Zorlamak yerine merakını artıracak yaklaşımlar tercih edin.
Çocuğa kitap okumayı sevdirmek, sabır ve tutarlılık gerektiren bir süreçtir. Bu süreci keyifli ve doğal bir hale getirirseniz, kitaplar çocuğunuzun hayatının vazgeçilmez bir parçası olur. Unutmayın, kitap okuyan bir çocuk; düşünen, hayal kuran ve öğrenen bir birey olarak büyür.
Çocuklara Kitap Okumanın Faydaları
Kitaplar, çocukların dünyayı keşfetmesini sağlayan en değerli araçlardan biridir. Özellikle erken yaşta kitapla tanışan çocuklar, hem akademik hem de duygusal olarak daha güçlü bireyler haline gelir. Ebeveynler ya da bakıcılar tarafından düzenli olarak kitap okunması, çocuğun gelişiminde büyük rol oynar. Peki çocuklara kitap okumanın somut faydaları nelerdir?
1. Dil Gelişimini Destekler
Kitap dinleyen çocuklar, yeni kelimeler öğrenir ve dil bilgisi kurallarını farkında olmadan kavrar. Bu da onların daha düzgün, zengin ve akıcı konuşmalarını sağlar. Okuma alışkanlığı olan çocuklar, yaşıtlarına göre daha gelişmiş bir kelime dağarcığına sahip olur.
2. Hayal Gücünü ve Yaratıcılığı Geliştirir
Kitaplar, çocukları gerçek dünyanın ötesine taşır. Masallar, hikâyeler ve fantastik karakterler sayesinde çocuklar düş kurar, olayları kendi kafasında canlandırır. Bu da yaratıcılığı artırır ve ileride problem çözme becerilerini olumlu etkiler.
3. Duygusal ve Sosyal Gelişime Katkı Sağlar
Kitaplarda geçen karakterler ve olaylar aracılığıyla çocuklar farklı duyguları tanır. Empati yapmayı öğrenir, başkalarının duygularını anlamaya başlar. Aynı zamanda doğru-yanlış kavramlarını fark eder, sorumluluk ve nezaket gibi değerleri içselleştirir.
4. Odaklanma ve Dinleme Becerilerini Artırır
Kitap okunan çocuklar, anlatılan hikâyeyi takip etmeye çalıştığı için dikkat süresi uzar. Düzenli kitap dinlemek, çocuğun dinleme becerilerini geliştirir ve okula başladığında derse daha kolay adapte olmasına yardımcı olur.
5. Zihinsel Gelişimi Destekler
Kitaplar, çocukların beyin gelişimini uyarır. Hikâyedeki olaylar arasında bağ kurmak, neden-sonuç ilişkisi kurmak gibi zihinsel süreçler gelişir. Bu da çocuğun mantıklı düşünme ve anlama becerilerini güçlendirir.
6. Okuma Alışkanlığı Kazandırır
Küçük yaşlarda kitap okunarak büyüyen çocuklar, ilerleyen yaşlarda kitap okumayı alışkanlık haline getirir. Kitapla büyüyen bireyler, bilgiye ulaşma konusunda daha istekli ve başarılı olur.
7. Aile ile Bağı Güçlendirir
Çocuğa kitap okumak, ebeveynle çocuk arasında duygusal bir bağ kurar. Özellikle uyku öncesi kitap okumak, çocuğa kendini güvende hissettirir, kaliteli zaman geçirmenizi sağlar.
Kitap okumak sadece bir eğitim aracı değil, aynı zamanda çocuğun ruhsal, sosyal ve zihinsel gelişimini destekleyen güçlü bir dosttur. Erken yaşta kitaplarla tanışan çocuklar, kelimelere olduğu kadar hayata da daha hazırlıklı olur. Unutmayalım: Bir çocuğun hayatına dokunmanın en güzel yollarından biri, ona kitap okumaktır.
Çocuğuma Nasıl Kitap Okumayı Sevdiririm?
Günümüzde çocukları ekranlardan uzaklaştırmak ve kitaplara yönlendirmek her zamankinden daha zor hale geldi. Ancak okuma alışkanlığı kazanan çocuklar, hem akademik başarıda hem de hayal gücü ve dil gelişiminde büyük avantaj sağlar. Peki bir çocuğa kitap okumayı nasıl sevdirebiliriz? İşte işe yarayan yöntemler ve ebeveynler için altın öneriler.
Erken Yaşta Başlayın
Kitap sevgisi, doğduğu andan itibaren çocuğun hayatına girmelidir. Bebeklik döneminden itibaren renkli, dokulu, sesli kitaplar ile tanışan çocuklar, kitapları eğlenceli bir obje olarak görmeye başlar. Her gün kısa süreli bile olsa birlikte kitap okumak, bu alışkanlığı kalıcı hale getirir.
Kitapları Oyun Haline Getirin
Kitap okumayı sadece “bir görev” gibi göstermek yerine, onu eğlenceli bir oyuna dönüştürün. Ses tonunuzu değiştirin, karakterlere farklı sesler verin, çocuğunuzla birlikte kitapta geçen olaylar üzerine sohbet edin. Hatta hikâyeyi birlikte canlandırarak oynayın. Bu, onun ilgisini canlı tutar.
Doğru Kitabı Seçin
Her çocuğun ilgisini çeken konu farklıdır. Bazıları hayvanları, bazıları uzayı, bazıları da macera hikâyelerini sever. Çocuğunuzun ilgi alanını gözlemleyerek ona uygun kitaplar seçmeniz, kitapla bağ kurmasını kolaylaştırır. Zorlayıcı veya yaşına uygun olmayan kitaplar ilgisini kaybetmesine neden olabilir.
Kitap Okuyan Rol Model Olun
Çocuklar en çok ebeveynlerini örnek alır. Siz elinize sık sık kitap alıyor, kendi kitaplarınızı okuyorsanız çocuğunuz da bunu gözlemler. Kitap okuma alışkanlığı ev içinde doğal bir davranış gibi görünürse, çocuk da bu alışkanlığı benimsemeye daha istekli olur.
Kitapları Erişilebilir Hale Getirin
Evde kolayca ulaşabileceği bir kitaplık ya da kitap köşesi oluşturun. Kitapları onun boyuna uygun bir rafa koyun. Rengârenk kapaklı kitaplar dikkatini çeker. Kitaplara ne kadar kolay ulaşırsa, ilgisi o kadar artar.
Kitap Seçimini Ona Bırakın
Zaman zaman kitapçıya ya da kütüphaneye giderek, çocuğunuzun kendi kitabını seçmesine izin verin. Bu, ona değerli olduğunu hissettirir ve kitapla duygusal bir bağ kurmasını sağlar. Seçim yapmak, okuma isteğini artıran önemli bir adımdır.
Okuma Rutinleri Oluşturun
Her gün belirli bir saatte kitap okumak (örneğin uyumadan önce) çocuğun zihninde bu eylemi bir alışkanlık haline getirir. Uyku öncesi sessiz ve huzurlu bir okuma saati, hem kitapla bağı kuvvetlendirir hem de çocuğun rahatlamasını sağlar.
Sabırlı ve Teşvik Edici Olun
Çocuğun hemen kitaplara bağlanmasını beklemek yerine, küçük adımlarla ilerlemesine izin verin. Okuduğu kitapları takdir edin, kitap hakkında konuşun, okudukça gelişimini fark ettirin. Zorlamak yerine merakını artıracak yaklaşımlar tercih edin.
Sonuç
Çocuğa kitap okumayı sevdirmek, sabır ve tutarlılık gerektiren bir süreçtir. Bu süreci keyifli ve doğal bir hale getirirseniz, kitaplar çocuğunuzun hayatının vazgeçilmez bir parçası olur. Unutmayın, kitap okuyan bir çocuk; düşünen, hayal kuran ve öğrenen bir birey olarak büyür.
Not: Her çocuk birbirinden farklıdır ve özeldir. Bizlerin geleceği çocuklarımızın zevkleri, değerleri, eğlenme ve mutlu olma yöntemleri de farklı olacağı için, bütün maddelerin her çocuk için etkili olacağı beklenemez. Fikirlerimizin ve araştırmalarımızın çocuklarda farklı dünyalara, hayallere kapı açabilmesi dileğiyle.
Sağlıklı ve mutlu günler dileriz.
Çocuklarda Tırnak Yeme Davranışı. Çocuğun Tırnak Yeme Nedenleri. Çocuğun Tırnak Yemesi Nasıl Önlenir?
Çocuklara Bağırmanın Zararları Nelerdir? Çocuğuma Bağırmadan Nasıl Anlatacağım? için tıklayın.
